Putin’in Rusyasında gençlik yeniden biçimleniyor.
Ancak bu kez hedef komünizmi inşaa etmek değil, mevcut rejime hiçbir şeyi sorgulamayan fedailer üretmek. Bugün 107 yaşını dolduran Komsomol’un tarihine bakmak, bugünü anlamak için en iyi aynalardan biri.
LENİN'İN DEVRİMCİ ÜRETİM LABORATUVARI
1918’de kurulan Komsomol, Sovyetler Birliği’nin lokomotif gençlik örgütüydü: “Tüm Birlik Leninist Gençlik Komünist Birliği.” (Vsesoyuzny Leninsky Kommunistichesky Soyuz Molodyozhi)
Lenin için bu örgüt, “yeni insanı yaratacak laboratuvar”dı. Genç işçiler, köylüler, öğrenciler burada devrimin ateşini taşıyacak, ülkeyi sosyalizm ile yeniden kuracaklardı.
O dönem Komsomol üyesi olmak, yalnızca bir rozet takmak değil; bir ideali yaşamak, kolektifin parçası olmaktı. Gençlik, halkın öncüsüydü — sisteme değil, geleceğe hizmet edecekti. Zaten Lenin döneminde üye sayısı da binlerle ifade ediliyordu.
Ama bu hikâyenin mutlu bir sonu olmadı.
Zamanla Komsomol, devrimci enerjisini kaybetti; devletin ideolojik aygıtına dönüştü.
STALİN DÖNEMİ: SOSYALİZM YERİNE VATAN
1930’lardan itibaren Sovyet sistemi merkezileştikçe, Komsomol da bir itaat fabrikasına dönüştü.
Eleştiri yasaklanmış, kararlaRI sorgulamak “parti düşmanlığı” sayılmaya başlanmıştı.
Komsomol artık özgür gençliğin değil, itaatkâr yurttaşın sembolüydü.
Bir zamanlar “devrimci okul” olan örgüt, giderek “bürokratik mektep”e dönüştü.
Gençliğin yaratıcı enerjisi, devletin katı ideolojisine hapsedildi.
(2. Dünya Savaşı başlarken Komsomol'ün üye sayısı 10 milyonu aşmıştı.)
II. Dünya Savaşı, Komsomol’u “kahramanlık”la yeniden yüceltti. Gençler cepheye gitti, fabrikalarda çalıştı, “vatan için” fedakârlık yaptı.
Ama bu dönemde artık kelime değişmişti: “Sosyalizm” değil, “vatanseverlik” kutsallaştırılıyordu.
Savaş sonrası Komsomol, sanayileşmenin bir dişlisi, devletin planlı gençlik mekanizması haline geldi.
1970’lerde ise enerjisi tamamen sönümlenmişti: Toplantılar, sloganlar, kimsenin inanmadığı törenler…
Ve 1991’de Sovyetler Birliği’nin çözülmesi ile birlikte Komsomol da sessizce yok oldu.
BUGÜN: BİR GARİP KOMSOMOLCÜLÜK
Bugün, Putin’in Rusyasında Komsomol’un hayaleti geri döndü.
Kremlin, “vatansever gençlik” kavramını yeniden inşa ediyor.
Yeni örgütler, “Rusya’nın Geleceği” ya da “Genç Muhafızlar” gibi isimlerle okullarda, üniversitelerde yerini aldı. Bu örgütlerde gençlik şovenist sloganlarla, sağcılaştırılıyor.
Tıpkı Sovyet döneminde olduğu gibi, hedef aynı: sorgulamayan, sadık, politik olarak ehlileştirilmiş bir gençlik.
Ancak ilginçtir — Sovyet mirasının bir parçası olan Rusya Federasyonu Leninist Komünist Gençlik Birliği (LKSM RF) hala varlığını sürdürüyor.
Bu örgüt, Rusya Komünist Partisi’nin (KPRF) gençlik kolu.
1999’da yeniden kurulan LKSM RF, Marksizm-Leninizm çizgisinde gençliği örgütlemeyi hedefliyor.
Üniversitelerde hücreler, sosyal kampanyalar, sokak etkinlikleri düzenliyor.
Resmen “devlet karşıtı” değil, ama Kremlin çizgisine de yakın değil, ince bir hatta yürüyor.
Yine de, bir gerçek göz ardı edilemez:
Bu Komsomol de 70li yıllardan farklı değil.
Gençliği devrim için değil, parti içinde var etmeye çalışıyor. Yine de milliyetçilik ve Amerikancılık arasında savrulan Rusya siyasetinde varlığının kıymeti yok sayılamaz.
Devletin Gençliği mi, Halkın Gençliği mi?
Putin’in "Komsomol"u, gençliğe yeniden itaati öğretmek istiyor. Ama bazı gençler, tıpkı bir asır önceki ilk Komsomol kuşağı gibi, başka bir dünya arıyor: Daha adil, daha eşit, daha özgür bir toplum.
Bir zamanlar gençliği özgürleştirmek için yola çıkan örgüt, sonunda devlete emir eri üretirken yok oldu. Bu döngüyü kırmak, yeni bir Komsomol kurarak değil, onun devrimci ruhunu devletten geri alarak mümkün olacaktır.