Emek Partisi (EMEP), TBMM’de kurulan Milli Dayanışma, Kardeşlik ve Demokrasi Komisyonu’na sunduğu kapsamlı raporun içerik çerçevesini kamuoyuyla paylaştı.
Parti, komisyonun çalışmalarına ilişkin değerlendirmelerin yanı sıra Kürt sorununun tarihsel arka planı, çözüm süreçlerinde yaşananlar ve kalıcı barış için atılması gereken adımları kapsayan bütünlüklü bir yaklaşım sunduğunu duyurdu.
EMEP’in açıklamasına göre rapor, öncelikle komisyonun kuruluş sürecine, Meclis çatısı altında tüm partilerin temsil edildiği bir yapının nasıl şekillendiğine ve komisyonun çalışma ilkelerine dair değerlendirmelere yer veriyor.
Farklı partilerin komisyona ilişkin eleştirileri, önerileri ve çalışma süresince oluşan ortaklaşmalar da bu bölümde aktarılıyor. Bir yıl boyunca yürütülen çalışmalar kapsamında dinlenen kişi ve kurumlar, gerçekleştirilen ziyaretler ve hazırlanan raporların dökümü de komisyona sunulan belgenin önemli bir bölümünü oluşturuyor.
Bu görüşmelerde öne çıkan ortak noktalar, ayrışan yaklaşımlar ve dikkate alınması gereken temel başlıkların da altı çiziliyor.
Raporun ikinci bölümü, Kürt sorununun tarihsel kökenlerini Cumhuriyet dönemi boyunca uygulanan politikalar, yasal düzenlemeler ve bunların toplumsal sonuçları üzerinden değerlendiriyor.
Çatışma çözümü açısından geçmiş süreçlerde yaşanan ateşkes girişimleri, devletin attığı adımlar, örgütün açıklamaları ve çözüm sürecinde gündeme gelen raporlar—Akil İnsanlar Heyeti çalışmaları ile Dolmabahçe Mutabakatı da dahil olmak üzere—tarihsel bağlamıyla ele alınıyor. Ayrıca örgüt tarafından son bir yıl içinde yapılan çağrılar, fesih ve silahsızlanma tartışmalarına ilişkin bilgiler de değerlendirmeye dâhil ediliyor.
EMEP’in raporunda, kalıcı barış ve demokratik çözüm için atılması gereken adımlar da kapsamlı bir çerçevede sunuluyor. Partinin bu başlığa ilişkin önerileri, demokratikleşme ile Kürt sorununun çözümü arasındaki kopmaz bağın altını çizerek, Türkiye’nin siyasal yapısında eşitlikçi ve özgürlükçü dönüşümün zorunlu olduğuna vurgu yapıyor.
Raporun dikkat çeken bölümlerinden biri ise Meclis ve yürütme organının acilen atması gereken adımlara ilişkin öneriler.
EMEP, yasal düzenleme gerektirmeyen fakat hükümetin doğrudan atabileceği adımlar arasında AYM ve AİHM kararlarının eksiksiz uygulanmasını, siyasi tutukluların serbest bırakılmasını, kayyum uygulamasının kaldırılmasını ve seçme-seçilme hakkını ihlal eden tutuklama pratiklerine son verilmesini sıralıyor. Ayrıca cezaevlerindeki hasta hükümlülerin koşulsuz tahliye edilmesi ve KHK ile ihraç edilenlerin tüm haklarının iadesi de acil adımlar arasında gösteriliyor.
Eve dönüş sürecine ilişkin yapılması gereken yasal düzenlemeler bölümünde ise Terörle Mücadele Kanunu’nun kaldırılması, Türk Ceza Kanunu ve Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun başta olmak üzere ilgili mevzuatta kapsamlı değişiklik yapılması gerektiği belirtiliyor. İnfaz sistemindeki eşitsizliklerin giderilmesi, ulusal kimlik ve haklara ilişkin eşitsizliğin ortadan kaldırılması, anadilde eğitim hakkının yasal güvence altına alınması ve siyasi genel af düzenlemesinin gündeme alınması raporun temel önerileri arasında yer alıyor.
EMEP Genel Merkezi, hazırladıkları bu çerçevenin hem toplumsal barış hem de demokratikleşme için hayati olduğunu belirterek, komisyonun çalışmalarının samimi bir siyasi iradeyle kalıcı çözüme evrilmesi gerektiğini ifade etti.
Raporun tamamı şu şekilde:
PARTİMİZİN MİLLİ DAYANIŞMA, KARDEŞLİK VE DEMOKRASİ KOMİSYONUNA SUNDUĞU RAPORUN İÇERİĞİNE İLİŞKİN ÖZET ÇERÇEVE:
1- Komisyonun kuruluş süreci ve partilerin yaklaşımları özet olarak içermelidir:
-Meclis çatısı altında tüm partilerin temsil edildiği bir komisyonun oluşturulmasına, komisyonun çalışma ilkelerine ve partilerin bu ilkelere dair değerlendirme ile eleştirilerine ilişkin tartışma ve öneriler yer almalıdır.
-Bir yıl boyunca yapılan çalışmaların dökümü; dinlenilen kişi ve kurumlar, gerçekleştirilen ziyaretler vb. bilgiler içermelidir.
-Komisyonda dinlenenlerin ve sunulan raporların ortak noktaları ile farklı yaklaşımların dikkate alınması gereken yönleri özet ve maddeler hâlinde sunulmalıdır.
2- Kürt sorununun tarihsel kökeni; Cumhuriyet dönemi boyunca uygulamalar ve yasal düzenlemeler:
-Çatışma çözümü açısından önceki süreçlerde yaşananlar; devletin girişimleri, ateşkesler, örgütün attığı adımlar vb. değerlendirilmelidir.
-Mecliste çıkarılan yasal düzenlemeler, “Akil İnsanlar Heyeti” raporu, Şubat ayındaki Dolmabahçe Deklarasyonu vb. gelişmeler incelenmelidir.
-Son bir yıl içinde örgüt tarafından atılan adımlar ve yapılan çağrılar; fesih, silahsızlanma süreçleri ve ilgili açıklamalar raporda yer almalıdır.
3 – Kalıcı barış ve demokratik çözüm için atılması gereken adımlara dair temel öneriler:
-Bu başlığa ilişkin önerilerimiz raporumuzda 11 madde halinde sıralanmıştır. Bunlar, Kürt sorununun demokratik çözümü ile Türkiye’nin demokratikleşmesi arasındaki kopmaz bağı ve bu kapsamda atılması gereken acil adımları içeren maddelerdir.
4- Meclis ve Saray iktidarının acil atması gereken adımlar ve eve dönüş için yapılması gereken yasal düzenlemeler:
a) Yasal düzenleme gerektirmeyen ve Saray iktidarının atması gereken somut adımlar:
-AYM ve AİHM kararlarının uygulanması; siyasi hükümlü ve tutukluların serbest bırakılması.
-Atanan kayyumların görevine iade edilmesi ve kayyum uygulamasına son verilmesi.
-İBB başta olmak üzere, seçme-seçilme hakkını ayaklar altına alan tutuklu yargılama operasyonlarının durdurulması.
-Cezaevlerindeki hasta mahpusların ve şartlı salıverilme süreleri dolmuş olanların koşulsuz serbest bırakılması.
-KHK’lıların tüm haklarının iade edilmesi.
b) Eve dönüş için yapılacak yasal düzenlemeler:
-TMK’nın kaldırılması; TCK ve CGTİHK (Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun) başta olmak üzere ilgili yasalarda gerekli düzenlemelerin yapılması.
-İnfaz düzenlemelerindeki eşitsizliğin giderilmesi.
-Mevcut yasalardaki ulusal hak ve kimliğe ilişkin eşitsizlik ve inkârın ortadan kaldırılması.
-Anadilde eğitim hakkı için yasal düzenleme yapılması.
-Siyasi genel af ile ilgili kanunun çıkarılması.
Emek Partisi Genel Merkezi
