Sendikal hak ve özgürlükler için sürdürülen “Barajsız Sendika, Yasaksız Grev, Güvenceli İş” kampanyası kapsamında İş Kanunu, İş Mahkemeleri Kanunu ve Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ve İcra İflas Kanunu’nda değişiklikler yapılmasına dair kanun teklifi hazırlandı.
Kampanya kapsamında yapılan toplantılar, görüşmeler ve ziyaretlerde dile getirilen acil sorunların çözümüne dair maddeler içeren teklif; kampanyanın çağrıcısı olan EMEP tarafından muhalefet partilerine sunulmuştu. Görüşmeler neticesinde teklifi destekleyen CHP, DEM Parti, İYİ Parti, TİP’in mutabakatıyla 15-16 Haziran işçi direnişlerinin yıldönümünde Meclis’e sunulacak.
16 Haziran günü Meclis’te gerçekleştirilecek programla, teklif kamuoyuna açıklanacak. Canlı yayınla takip edilebilecek toplantıya teklife imza veren siyasi partilerin milletvekilleri; kampanya süresince talepleriyle teklifi hazırlayan işçiler, destek veren akademisyenler ve sendikaların temsilcileri katılacak. Toplantının ardından işçilerin birlikte hazırladığı kanun teklifi Meclis Başkanlığı’na sunulacak. Aynı gün, kanun teklifine imza atan siyasi partilerin katılımıyla Meclis Ana Binası Basın Kapısı önünde ortak bir basın açıklaması yapılacak.
KAMPANYA NASIL ÖRGÜTLENDİ?
Son yıllarda işçilerin hak arama mücadeleleri sürekli gündemde. Batman’da petrol işçilerinden Soma’da maden işçilerine, İzmir’de petrokimya işçilerinden Kocaeli’nde metal işçilerine, İstanbul’da gıda işçilerinden Antep’te tekstil işçilerine kadar ülkenin her yerinde her işkolunda ücret ve çalışma koşullarına dair eylemler yaşandı.
EMEP ocak ayında sendikal hak ve özgürlüklerin önündeki engellerin kaldırılmasına dair başlattığı “Barajsız Sendika, Yasaksız Grev, Güvenceli İş” kampanyasıyla ülke genelinde grev ve direnişteki işçilerle, sendika yöneticisi ve uzmanlarıyla, akademisyen ve gazetecilerle buluşmalar yaptı. Kampanya kapsamında işçi havzalarında sendika ziyaretleri, işçi buluşmaları, toplantılar, kurultaylar, direniş alanlarında eğitim çalışmaları, işyeri gezileri ve sosyal medya etkinlikleri ile kampanyayı işçilere ulaştırdı. Aynı zamanda çalışma yaşamını ilgilendiren konularda çalışmaları olan akademisyenlerin, sendika uzmanlarının ve hukukçuların da katkılarıyla işçileri bilgilendiren materyaller hazırlandı.
Çok sayıda işçi sendikasının genel merkezleri ve şubelerinin destek verdiği kampanya, ocak ayı sonunda Kocaeli Çayırova’da grevde olan Green Transfo fabrikası önünde geniş bir işçi katılımıyla EMEP Genel Başkanı Seyit Aslan’ın açıklamasıyla başlatıldı. İşyerlerinde sendikalaşmanın önündeki engellerin konuşulduğu ve işçilerin taleplerini bizzat kendilerinin formüle ettiği kampanyayla, bu taleplerin gündeme alınması ve karşılanması için bir kanun teklifi de hazırlandı. Teklif on binlerce imzayla meclise getirilecek.
TEKLİFTE NE VAR?
Kampanya kapsamında sendikalarla yapılan toplantılarda öne çıkan sorunların başında baraj geliyor. 12 Eylül darbesi sonrasında çıkartılan yasalarla getirilen ikili baraj sistemine göre bir işkolunda örgütlenirken yetki alabilmek için Türkiye genelinde o işkolunda çalışan işçilerin tamamının yüzde 1’inin üyeliği gerekiyor. Kanun teklifinin gerekçesinde bunun dünyada örneğinin olmadığı ve sendikal örgütlenmenin önünde büyük bir engel olduğu örnekleriyle anlatılarak bu barajın kaldırılması öneriliyor.
Sendikaların işyerlerinde yetki aldıktan sonra, işverenlerin sendikalılığı engellemek üzere hukuka aykırı ve keyfi şekilde Çalışma Bakanlığı’nın verdiği yetki belgesine itiraz etmesi ve böylece toplu iş sözleşmesi (TİS) yapılmasının engellenmesi de gündemde. Teklif metninde, yetki itirazlarının TİS sürecini durdurmamasının yanında itiraz olması durumunda işçilerin oylama yaptığı referandum yöntemi öneriliyor. Geçmiş yıllarda da uygulanan ve yasalaştırılması için çalışmalar yapılan bu yöntemin işçi iradesinin doğrudan temsilindeki önemi vurgulanıyor.
Yürütmeye verilen grev yasak ve ertelemelerinde de değişiklik öneren metinde; grev yasakları tamamen kaldırılırken grev ertelemesi için de sıkı şartlar getiriliyor. AKP iktidarı 2003-2024 yılları arasında 22 grevin "milli güvenliği bozduğu" gerekçesiyle yasaklandığı ve 200 binden fazla işçinin doğrudan etkilendiğine dikkat çekilen metinde bu konuda karar verme yetkisi Cumhurbaşkanı’ndan alınarak TBMM’ye veriliyor.
İşçilerin özellikle sendika üyesi olmaya başladıktan sonra tazminatsız bir şekilde işten atıldığına vurgu yapılan teklifte; işverenlerin tek taraflı beyanıyla işleyen iş sözleşmesinin feshi uygulamalarına son verecek katı kurallar getirilerek iş güvencesinin etkin uygulanmasını sağlayacak bir dizi madde teklif ediliyor. Mevcut yasada var olan sendika temsilcilerinden farklı olarak iş güvencesinin yanında çalışma koşullarını da denetlemeye yetkili olan ve işçiler tarafından seçimle belirlenen “işçi temsilciliği” ve “işçi temsilcileri kurulu” öneriliyor. Son dönemde sayısı artan iflas, konkordato gibi süreçlerde işçilerin haklarını alamadan işlerinden edilmelerine de değinilen kanun teklifinde, işçilik alacaklarında devletin garantör olması da düzenleniyor.
16 Haziran Programı
11.00 – TBMM Halka İlişkiler Binası AZ 2 No’lu Toplantı Salonu
Emek Partisi Genel Başkanı Seyit Aslan ile EMEP Milletvekilleri İskender Bayhan ve Sevda Karaca; CHP, DEM Parti, TİP ve İYİ Parti Milletvekillerinin yanı sıra çeşitli işyerleri ve fabrikalardan temsilci işçilerin, kampanya süreci boyunca destek sunan akademisyenlerin ve sendikaların katılımıyla bir toplantı gerçekleştirilecek.
15.30 – TBMM Ana Bina 4 Nolu Kapı (Basın Kapısı)
Kanun teklifine imza atan siyasi partilerin katılımıyla, ortak basın açıklaması yapılacak.
