İsmail Beşikçi (d. 1939, Çorum), akademisyen, yazar ve sosyologdur. Özellikle Kürt sorunu, düşünce özgürlüğü ve resmi ideoloji eleştirileri üzerine yaptığı çalışmalarla tanınır. Türkiye’de bilimsel özgürlüğün ve ifade hürriyetinin sembol isimlerinden biri kabul edilir.

Eğitim ve Akademik Hayatı

  • İlköğrenimini İskilip’te, ortaöğrenimini ise Çorum Lisesi’nde tamamladı.

  • 1962’de Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun oldu.

  • Ardından Atatürk Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyoloji Bölümü’nde asistan olarak akademik kariyerine başladı.

  • 1965–1971 yılları arasında Erzurum’da yürüttüğü akademik çalışmaları sırasında “Alikan Aşireti Üzerine Sosyolojik Bir İnceleme” başlıklı doktora tezini hazırladı.

  • Doğu Anadolu’nun toplumsal yapısı üzerine yaptığı saha araştırmaları Türkiye’de sosyoloji bilimine önemli katkılar sundu.

12 Mart Sonrası ve Davalar

  • 12 Mart 1971 askeri müdahalesi sonrası “Marksist propaganda” yaptığı iddiasıyla üniversiteyle ilişiği kesildi.

  • Beşikçi, özellikle Kürt sorunu üzerine yaptığı araştırmalar nedeniyle hayatı boyunca yoğun baskılara uğradı.

  • Sekiz kez cezaevine girdi, toplamda 17 yıl hapis yattı.

  • 1999’a kadar süren davalarda hakkında 100 yılı aşkın hapis cezası ve ağır para cezaları verildi.

  • Yayımladığı 36 kitaptan 32’si Türkiye’de toplatıldı.

Düşünce Dünyası

Ödüller ve Onurlar

  • 2012 – Uluslararası Hrant Dink Ödülü

  • 2013 – Boğaziçi Üniversitesi Fahri Doktora Unvanı

  • 2014 – Batı Ermenileri Kongresi ve Erivan Devlet Üniversitesi tarafından Kevork Surenyants Nişanı

  • Bunun yanı sıra ulusal ve uluslararası birçok insan hakları ve özgürlük ödülüne layık görüldü.

Günümüzde

Yaşamını Ankara’da sürdüren Beşikçi, bugün hâlâ Türkiye’de düşünce özgürlüğü mücadelesinin en önemli simge isimlerinden biri olarak kabul edilmektedir.