Ortadoğu’daki emperyalist dönüşüm sürerken, Türkiye’nin de yakından izlediği Suriye sahasında 10 Mart Mutabakatı’na ilişkin gerilim giderek artıyor.
Mutabakatın süresinin dolmasına az bir süre kala taraflar birbirini anlaşmaya uymamakla suçluyor, askerî seçenek yeniden gündeme geliyor.
FİDAN: SABIRLAR TÜKENİYOR
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) Şam yönetimine entegrasyon sürecinin yavaş ilerlemesinden duyulan rahatsızlığı açıkça dile getirdi. TRT World yayınına katılan Fidan, “Sabrımız tükeniyor” ifadelerini kullanarak askerî operasyon ihtimaline dikkat çekti.
Fidan, askerî yöntemin tercih edilmek istenmediğini ancak entegrasyon anlaşmasının uygulanmamasının sürece dâhil olan aktörlerin sabrını zorladığını belirtti. SDG’nin süreci geciktirdiğini savunan Fidan, “Bir devlet içinde birden fazla silahlı yapı olamaz. Bu egemenliğe aykırıdır” dedi.
10 MART MUTABAKATI’NA KİM UYMUYOR?
10 Mart’ta Kürtler ile Şam yönetimi arasında imzalanan mutabakatın daha fazla geciktirilmeden hayata geçirilmesi gerektiğini vurgulayan Fidan, SDG dışındaki silahlı grupların merkezi ordu çatısı altında toplandığını ifade etti.
Fidan, “Diyalog ve barışçıl yolları tercih ediyoruz. Ancak bu süreç uzadıkça askerî seçenek ihtimali de masada kalıyor” dedi.
ÖN ANLAŞMA SAĞLANDIĞI AÇIKLANDI
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ise SDG’nin Suriye ordusuna entegrasyonu konusunda ön anlaşma sağlandığını duyurdu. Rojava Müzakere Komitesi tarafından yapılan açıklamada, Suriye ordusu bünyesinde üç SDG biriminin tutulması konusunda mutabakata varıldığı belirtildi.
Açıklamada, kurumların örgütsel yapısına dair detayların uzman komiteler aracılığıyla görüşüldüğü, yakın dönemde somut adımların atılmasının beklendiği ifade edildi. Komite, sürecin uluslararası destek gördüğünü de vurguladı.
ABD’DEN KRİTİK HAMLE: YAPTIRIMLAR KALDIRILDI
Öte yandan ABD Kongresi, Esad döneminde yürürlüğe giren ve Suriye’ye ağır yaptırımlar getiren Sezar Yasası’nı kalıcı olarak sona erdirdi. ABD Başkanı Donald Trump, HTŞ’nin iktidarı ele geçirmesinin ardından yaptırımları daha önce iki kez askıya almıştı. Yasanın tamamen kaldırılması kararı Temsilciler Meclisi’nden geçmişti.
10 MART MUTABAKATI NEYİ ÖNGÖRÜYOR?
Beşar Esad’ın 8 Aralık 2024’te devrilmesinin ardından Ahmed Şara ile SDG Genel Komutanı Mazlum Abdi arasında 10 Mart 2025’te Şam’da 8 maddelik bir anlaşma imzalanmıştı.
Mutabakat; SDG’nin Suriye ordusuna katılmasını, havalimanları, petrol sahaları ve sınır kapıları dahil tüm idari yapıların merkezi hükümete devredilmesini öngörüyor. Buna karşılık Kürtlerin anayasal statü ve haklarının güvence altına alınması hedefleniyor. Anlaşmaya göre müzakerelerin yıl sonuna kadar tamamlanması planlanıyor.
Ancak SDG’nin, kendi askeri varlığını koruyarak entegrasyon talebi Şam ve Ankara tarafından kabul edilmiyor. Bu durum, sahadaki gerilimin temel başlıklarından biri olmaya devam ediyor.
