Toplum Çalışmaları Enstitüsü’nün OECD ve PISA 2022 verileriyle hazırladığı kapsamlı analiz, Türkiye’de öğrencilerin gıda yoksulluğu riskinin hızla arttığını ortaya koydu. Türkiye, 60 ülke arasında en çok öğün atlayan öğrencilerin bulunduğu 5. ülke konumunda.
TÜRKİYE’DE ÖĞRENCİLERİN %11’İ MADDİ YETERSİZLİK NEDENİYLE ÖĞÜN ATLIYOR
Analize göre Türkiye’de öğrencilerin son 30 günde en az haftada bir kez maddi imkânsızlık nedeniyle öğün atladığını belirtenlerin oranı %11. Bu oran, OECD ortalamasının (%3) neredeyse dört katı.
Türkiye, bu verilerle Kamboçya, Filipinler, Tayland ve Fas’ın hemen ardından öğün atlama oranı en yüksek ülkeler arasında yer alıyor.
Toplum Çalışmaları Enstitüsü (TÇE), bu tabloyu “ekonomik olduğu kadar sosyal bir alarm” olarak nitelendiriyor.
UZMAN UYARIYOR: GIDA ENFLASYONU ÖĞRENCİLERİN BESLENME RİSKİNİ ARTIRDI
TÇE Yönetim Kurulu Üyesi ve analist Yağmur Uzunırmak, PISA 2022 sonuçlarını Türkiye’nin son yıllardaki yüksek gıda enflasyonu verileriyle birlikte değerlendirerek çarpıcı bir tablo ortaya koyuyor:
“Türkiye uzun süredir küresel gıda enflasyonunun çok üzerinde seyrediyor. Bu durum çocukların ve gençlerin beslenme koşullarını ciddi biçimde tehdit ediyor.”
TÜİK verilerine göre gıda enflasyonu son yıllarda şöyle seyretti:
2022: %77,86
2023: %72,01
2024: %43,5
2025 (şu ana kadar): %34,8
Aynı dönem için FAO’nun küresel gıda enflasyonu verileri ise:
2022: %12,6
2023: %5,45
2024: %3,38
Bu fark, Türkiye’nin dünyada en yüksek gıda enflasyonuna sahip ülkeler arasına yerleştiğini gösteriyor.
TÜRKİYE, DÜNYADA EN YÜKSEK GIDA ENFLASYONUNA SAHİP 5. ÜLKE
FAO’nun karşılaştırmalı analizine göre:
2022’de Türkiye, 202 ülke arasında gıda enflasyonunda dünyada 5. sıradaydı.
Türkiye’nin üzerinde yalnızca Venezuela, Zimbabwe, Lübnan ve Arjantin bulunuyordu.
2024 yılında da tablo aynı kaldı; bu kez önünde Sudan, Arjantin, Zimbabwe ve Filistin yer aldı.
Uzunırmak, bu verilerin çocukların beslenme koşullarındaki kırılganlığı artırdığına dikkat çekiyor:
“Gıda enflasyonundaki bu dramatik artış dikkate alındığında, öğrencilerin gıda yoksulluğu riskinin 2022’ye kıyasla daha da yükselmiş olması son derece muhtemeldir.”
GIDA YOKSULLUĞU: EĞİTİMDE EŞİTSİZLİĞİ DERİNLEŞTİREN YENİ BİR RİSK ALANI
TÇE’nin analizine göre gıda yoksulluğu artık yalnızca ekonomik bir problem değil; aynı zamanda eğitimde fırsat eşitliğini tehdit eden yapısal bir sorun haline geldi
Öğün atlayan öğrencilerin:
Akademik başarılarının düşmesi,
Dikkat ve odaklanma sorunları yaşaması,
Okul terk etme riskinin artması gibi sonuçlar doğurduğu biliniyor.
Bu nedenle rapor, Türkiye’de öğrencilerin beslenme koşullarının iyileştirilmesini acil bir sosyal politika ihtiyacı olarak tanımlıyor.
